Astrologiyanın maraqlı bir hissəsi yaşayış məntəqələrinin horoskopunu tərtib etməkdir. Bunun üçün obyekti 12 bərabər sektora bölən xəyali xətlər çəkilir (hesablama nöqtəsi olaraq coğrafi mərkəz götürülür). Sektorlar bu cür yerləşdirilmişdir: şərq – Qoç, cənub – Xərçəng, qərb – Tərəzi, şimal – Oğlaq; qalan digərləri bürclərin araşdırma qaydalarına əsasən yerləşdirilib. Bununla yanaşı, hər sektorda qəribə olsa da, həmişə müvafiq bürcün mahiyyətini əks etdirən obyektlər olur. Gəlin bu nəzəriyyə prizmasından Bakının ətraf ərazilərinə nəzər salaq. Buna əsas olaraq paytaxtımızın ən mərkəzində yerləşən nöqtəni – Keşlə dəmiryol stansiyasını götürsək, "şəhər bürcü" nəzəriyyəsinin Bakı həqiqətlərində nə qədər aydın şəkildə ortaya çıxdığını öyrənəcəyik.
Qoç
BABƏK PROSPEKTİ, ZİRƏ VƏ GÜRGƏN ŞƏHƏRƏTRAFI QƏSƏBƏLƏRİ, PİRALLAHI ADASININ CƏNUB-QƏRB HİSSƏSİ
Qoç – başlanğıc nöqtəsi, bürcün ilk işarəsidir. Onun sektorunda, adətən, şəhərin təməli və ya ərazinin tarixi adları ilə əlaqəli yerlər, o cümlədən, yerli sənayenin əsas obyektləri yerləşir. Üstəlik, qabaqcılların və ixtiraların mövzusu da çox vaxt burada öz əksini tapır. Od ünsürünə aid olan Qoç bürcü yolu işıqlandırır, buna görə də burada mayaklara rast gəlmək mümkündür; bu həm də qəhrəmanların işarəsidir, odur ki, burada onların adları obyektlərin adlarında öz əksini tapa bilər. Kənd təsərrüfatında bu işarə nadir bitkilərin və növlərin yetişdirilməsini "idarə" edir. Bakıda Qoç sektorunda Babək prospekti yerləşir – budur, qəhrəmanın adı ilə əlaqəli bir toponim! Şəhər kənarında, eyni sektorda nadir və bahalı kənd təsərrüfatı məhsulu olan zəfəran yetişdirilən Zirə qəsəbəsi yerləşir. Bir az şərqdə, Gürgən qəsəbəsinin yaxınlığında bütün yarımadaya adını verən Abşeronun qədim yaşayış yerinin xarabalıqları var. Yeri gəlmişkən, burada ən böyük Abşeron mayaklarından biri yerləşir. Qoç bürcünün əlamətlərinin siyahısı bununla bitmir. Daha sonra nə vaxtsa Azərbaycanda dənizdə neft hasilatına başlayan Pirallahı adası gəlir. Ötən əsrin ortalarında adanı dəniz yataqlarından hasil edilən neftin ixracı üçün materiklə birləşdirən iddialı damba layihəsi həyata keçirildi. Ancaq qabaqcılların ən böyük enerjisi Qoç sektorundakı son səyahət nöqtəsində hiss olunur. Çünki bu məntəqə – Neft Daşlarıdır. Dənizin ortasında inşa edilən məşhur neft şəhəri tariximizin şanlı bir hissəsi olmaqdan savayı, həm Azərbaycanın uzaq şərq nöqtəsidir, həm də Ginnesin Rekordlar Kitabına düşən ən birinci dəniz neft platformasıdır.
Buğa
ƏHMƏDLİ VƏ HƏZİ ASLANOV METRO STANSİYALARI ƏTRAFI, GÜNƏŞLİ QƏSƏBƏSİ, ZIĞ ŞOSSESİ
Buğa yemək yeməyi sevir və buna görə də qida sənayesi və ictimai iaşə sahələrinə yaxşı bələddir. Onun sektorunda ləzzətli meyvə və tərəvəzlər yetişdirilə bilər. Bu işarə dulusçuluq sənətini də “idarə edir”: çünki keramika üçün material olaraq gil, torpaqdan istifadə olunur, Buğa isə Torpaq ünsürünə aid işarədir. Veneranın himayəsində olan Buğa bürcü xeyirxah və başqalarına kömək etməyə meyllidir, bu da xeyriyyəçilik məntəqələrinin çoxluğu ilə özünü büruzə verir. Həm də Buğa sektorunda başqalarına nisbətən öz idarəçisi haqqında vizual xatırlatmaları var – buğa və onunla bağlı toponimlərin təsvirləri. Bakıda Buğa sektoru Həzi Aslanov metro stansiyasının yaxınlığında yerləşən restoran, kafe və şirniyyat mağazaları əsl bürcləri ilə əlamətdardır. Estafeti Günəşli qəsəbəsi davam etdirir, burada öküz heykəlini görmək mümkündür. Yaxınlıqda kərpic zavodu var, bişirilmiş kərpiс isə dulusçuluq işidir! Şəhərdən kənarda Buğanın nüfuzunu uzunsov və acı dadı olan unikal soğan növünün yetişdirildiyi Hövsan qəsəbəsi dəstəkləyir. Xeyriyyəçilik isə bu sektorda Zığ şossesində yerləşən katolik evsizlər sığınacağı ilə təmsil olunur.
Əkizlər
HƏZİ ASLANOV QƏSƏBƏSİ, NOBEL PROSPEKTİNİN BİR HİSSƏSİ, ZIĞ QƏSƏBƏSİ
Hava ünsürünə aid Əkizlər bürcü səyahət və kommunikasiya, qısa nəqliyyat məntəqələri və nəqliyyat məhsulları istehsalı, həmçinin məlumat mərkəzləri, təhsil və ticarət obyektlərini "idarə edir". Əkizlərin Bakı sektorunda bölgə üzrə haqqı çatdığı hər bir şeyi tapmaq olar. Nobel prospektində paytaxtın televiziya kanallarından birinin – Xəzər TV-nin qərargahı yerləşir. Bir az şərq tərəfə doğru, Həzi Aslanov metro stansiyası ərazisində paytaxtın ən böyük "Bravo" marketi yerləşir. Şəhər kənarında Əkizlər bürcünün mahiyyətini C.Naxçıvanski adına Hərbi lisey və yeni “Zığ” Quru Yük Limanı təcəssüm edirlər. Yeri gəlmişkən, sovet dönəmində Zığ qəsəbəsi yaxınlığında ekranoplanların modelləri – dinamik hava yastığı üzərində gəmilər, desantçının enişi ilə əlaqəli xüsusi nəqliyyat növü sınaqdan keçirilirdi.
Xərçəng
KEŞLƏ QƏSƏBƏSİ, AĞ ŞƏHƏR
Xərçəng sektorunun ərazisi kütləvi tarixi abidələrlə və kultlaşmış inşalarla qeyd olunur. Bundan əlavə, pul vəsaiti Xərçəngə müxtəlif şəkildə axın edir. Əlbəttə ki, su ünsürünə aid Xərçəng su hövzələrini təcəssüm edir. Daha doğrusu, dəniz, çay portları və limanlarını. Bakının Xərçəng sektorunda tarix və maliyyə bir-biri ilə bağlıdır. İnqilabdan əvvəlki və sovet illərindəki neft müəssisələrinin indiki Ağ şəhərdə yerləşməsi bunun sübutudur, həmçinin Nobel qardaşlarının Ev-Muzeyinin keçmiş iqamətgahının yeri – bu ərazinin zavod rayonu olduğu və Qara şəhər adlandırıldığı dövrlərin xatırlatmasıdır. Bakı yük limanı uzun müddət burada yerləşib – hazırda Ələt qəsəbəsinə köçürülüb. Xərçəng sektorundakı kultlaşmış binalardan Keşlə qəsəbəsində yerləşən Şah Abbas məscidini (XVII əsr) qeyd etmək olar. Eyni sektorda biz Azərbaycan Tibb Muzeyini görürük – bu bürcün ərazisində hətta tibb də tarixi bir şəkildə təqdim olunur. Xərçəng bürcü altında anadan olmuş Şah İsmayıl Xətainin adını daşıyan metro stansiyası da burada yerləşir.
Şir
28 MAY, SAHİL, İÇƏRİŞƏHƏR METRO STANSİYALARININ ƏTRAFI, DƏNİZKƏNARI PARK, BAYIL
Şir – yaradıcılıq, təmtəraq və dinc dövləti təmsil edən bayram bürcüdür. Onun sektoru adətən ən çox ziyarət edilir, çünki burada, bir qayda olaraq, mədəniyyət və incəsənət müəssisələri, administrasiya binaları, parklar, oyun sahələri və digər əyləncə yerləri, habelə müxtəlif uşaq məktəbdənkənar müəssisələri yerləşir. Paytaxtımızda Şir sektoru şəhər bürcünün nəzəriyyəsini tamamilə doğruldur: sözün əsl mənasında burada yan-yana Azərbaycan Prezidenti Administrasiyasının binası, şəhərin tarixi mərkəzi, Fəvvarələr Meydanı, Dövlət Filarmoniyası, Dənizkənarı Park, Respublika Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzi, o cümlədən, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi, Milli Azərbaycan Tarix Muzeyi, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi və Muzey Mərkəzi daxil olmaqla bir neçə muzeylər yerləşir.
Qız
NİZAMİ, ELMLƏR AKADEMİYASI VƏ İNŞAATÇILAR METRO STANSİYALARININ ƏTRAFI, BADAMDAR QƏSƏBƏSİ
Qız – şəfa tapmağı və öyrənməyi sevir. Onun şəhər sektorunda, bir qayda olaraq, bir çox tibb müəssisəsi, müxtəlif profilli universitetlər, həmçinin standartlaşdırma və statistika ilə əlaqəli elmi müəssisələr və obyektlər var. Bakıda Qız bürcünün sektoru Yasamal qəsəbəsində xəstəxanalar və klinikaların sıx yerləşməsi ilə qeyd olunur. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və onun adını daşıyan metro stansiyası, Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, Bakı Dövlət Universiteti də burada yerləşir. Qız bürcü sektoruna xas olan digər qurumlardan Dövlət Statistika Komitəsi və Azərbaycan Hidrometeorologiya Mərkəzini qeyd etmək lazımdır.
Tərəzi
NƏRİMAN NƏRİMANOV VƏ GƏNCLİK METRO STANSİYALARI ƏTRAFI, YENİ YASAMAL QƏSƏBƏSİ
Tərəzi bürcü – harmoniya, komfort və gözəllik işarəsidir. Onların sektorunda adətən diplomatiya, həmçinin incəsənət və əyləncə ilə əlaqəli qurumlar var. Orada, bir qayda olaraq, elit butiklər və gözəl infrastrukturu olan sıx salınmış yaşayış məhəllələri yerləşir. Bakıda, Tərəzi bürcünün ərazisində yazıçı və diplomat N.Nərimanov adına metro stansiyası var. Burada ölkənin ən böyük muzey və sərgi məkanlarından biri – Heydər Əliyev Mərkəzi, o cümlədən, Tofiq Bəhramov adına stadion yerləşir. Əyləncə və ticarət (qlamur ab-havası ilə) böyük Gənclik Mall ticarət mərkəzi, geniş infrastruktura malik məhəllələr isə Yeni Yasamal qəsəbəsində yaşayış komplekslərinin çoxluğu ilə ilə təmsil olunur.
Əqrəb
20 YANVAR VƏ MEMAR ƏCƏMİ METRO STANSİYALARININ ƏTRAFI, AVTOVAĞZAL
Hər bir su ünsürünə aid bürclər kimi, Əqrəb də su hövzələrini təcəssüm edir, lakin onun idarəsi altında əsasən yeraltı – torpaq və kanalizasiya sisteminin suları var. Bu bürc həm də zirzəmiləri də idarə edir, odur ki, onun ərazisinin sektorunda müvafiq obyektlərə rast gəlmək olar. Bundan əlavə, hərbi fənlər və idmanla əlaqəli qurumlar da onun təsir zonasına aiddir. Bakıdakı Əqrəb sektorunda Xocahəsən gölü, həmçinin paytaxtın kanalizasiya sistemindən məsul olan Azərsu şirkətinin baş ofisi yerləşir. Yeraltı sular mövzusunu eyni sektorda, lakin şəhərdən kənar yerləşən məşhur palçıq vulkanları davam etdirir. Zirzəmi mövzusunu isə Bakı metropoliteninin təmiri üçün tikilən iki böyük depo: "Xocahəsən" və "Dərnəgül" davam etdirir. Əqrəb sektorunun hərbi-idman istiqaməti Bakı Atıcılıq Mərkəzi və taekvondoçu heykəli ilə təcəssüm olunur.
Oxatan
NƏSİMİ VƏ AZADLIQ METRO STANSİYALARININ ƏTRAFI, BİNƏQƏDİ VƏ BİLƏCƏRİ QƏSƏBƏLƏRİ
Oxatan bürcü – güc və dəyişiklik işarəsidir, dəyişikliklər isə çox vaxt yollarla bağlıdır. Oxatan sektorunda uzun məsafəli nəqliyyatla əlaqəli obyektlərin yerləşməsi təəccüblü deyil. Şəhərdən gələn ən uzun yollar buradan başlayır. Bundan əlavə, bu sektorda tez-tez atlarla əlaqəli obyektləri tapa bilərsiniz: axı Oxatan, əslində kentavrdır! Bakı yaxınlığındakı Oxatan sektorunda Azərbaycan Dəmir Yolunun ən böyük çeşidləmə stansiyalarından biri olan Biləcəri stansiyası yerləşir. Buradan bütün ölkədən keçən dəmir yolunun əsas xətti başlayır. Oxatan və Əqrəb sektorlarının sərhədində Bakı Dövlət Cıdır Meydanı yerləşir. Binəqədi qəsəbəsində isə unikal bitum gölü mövcuddur ki, burada tarixdən əvvəlki heyvanların, o cümlədən atların qalıqları tapılmışdır.
Oğlaq
ULDUZ VƏ BAKMİL METRO STANSİYALARININ ƏTRAFI, BÖYÜKŞOR GÖLÜ
Oğlaq bürcünün idarəsində "dağlar" – aşağı mərtəbəli binaların arasında yerləşən şəhərin ən hündür mərtəbəli binaları, o cümlədən inzibati qurumlar və ağır sənaye müəssisələri yerləşir. Bundan əlavə, Oğlaq sektorunda buz və duz mədəni ilə əlaqəli obyektləri tapmaq olar. Bakıda Oğlaq "dağları" – Heydər Əliyev prospektindəki göydələnlərdir və onlar həqiqətən az mərtəbəli binalar arasında yerləşir: bura uzun müddət yaşayış binalarının tikilməsi qadağan olunduğu zavod zonası olub. Bu yeni göydələnlərin bəzilərində böyük şirkətlərin ofisləri yerləşir. Bir vaxtlar burada yerləşən zavodlar arasında Bakı Məişət Kondisionerləri zavodu da var idi – bu da Oğlaq bürcünün buzudur! Böyükşor gölündə isə uzun müddət duz mədəni olub.
Dolça
QARA QARAYEV VƏ NEFTÇİLƏR METRO STANSİYALARININ ƏTRAFI, BİNƏ, ZABRAT, BALAXANI, NARDARAN QƏSƏBƏLƏRİ
Dolça yüksək texnologiyalar, elektrik, kino və hava nəqliyyatı ilə əlaqəli hər şeyə himayəçilik edir. O, super müasir memarlığı sevir, bundan əlavə isə bu bürcün idarəsi altında xarici ölkələrlə əlaqə qurmaq üçün cavabdeh olan obyektlər yer alır. Dolçanın Bakı sektoru bu təsvirə mükəmməl uyğun gəlin: burada paytaxtın əsas hava qapıları – Heydər Əliyev Hava Limanı, həmçinin Zabrat qəsəbəsində vertolyot meydançası yerləşib. Futuristik memarlıq Milli Gimnastika Arenasının binası ilə təcəssüm olunub. Dolça sektoruna həm də 1898-ci ildə Azərbaycanda ilk film nümayişinin keçirildiyi işçi klubunun yerləşdiyi Balaxanı qəsəbəsi də daxildir. Film nümayişini bakılı fotoqraf Aleksandr Mişon keçirib. Xarici münasibətlərdən danışsaq, o zaman Qara Qarayev metro stansiyasının yaxınlığında Azərbaycan vətəndaşlarının xarici vətəndaşlarla nikahlarının bağlandığı şöbə yerləşir. Nardaran qəsəbəsində isə Böyük Vətən Müharibəsi illərində düşmən cəbhəsinə keçmək üçün hazırlaşdırılan kəşfiyyatçı məktəbi fəaliyyət göstərirdi.
Balıqlar
SURAXANI, QALA, ŞÜVƏLAN, MƏRDƏKAN QƏSƏBƏLƏRİ
Balıqlar bürcü sirr və din işarəsidir. Onun ərazisində, bir qayda olaraq, kultlaşmış tikililər, ibadət yerləri, o cümlədən, monastırlardan sanatoriyalara qədər tək qalmaq üçün yerlər və çoxlu yaşıllıqlar var: bağlar, parklar, meşələr. Əlbəttə ki, çox sayda su hövzələri – axan deyil, durğun sular var: gölməçələr, göllər və s. Balıqlar dar, əyri-üyrü yolları sevirlər. Balıqların Bakı sektorunda ən məşhur nöqtəsi Suraxanı qəsəbəsində yerləşən atəşpərəstlərin "Atəşgah" məbədidir. Əhəmiyyətli dini tikili olaraq eyni zamanda Şüvəlan qəsəbəsində Mir-Mövsüm ağa məscididir. Turistlər həvəslə Qala qəsəbəsində etnoqrafik muzey-qoruğu ziyarət edirlər. Burada məscidlərin birində vaqon rəfləri kimi dar münzəvi hücrələri qorunub saxlanılıb – əsl tək qalmaq üçün yer! Balıqlar sektorunun etalon təcəssümü çox sayda ziyarətgah, kurort, yaşıllıq və dendrari parkında böyük süni göldür. Bütün bu möhtəşəmlik dolaşıq dalanlarla birləşir, burada azmamaq mümkün deyil.
Mətn: Nailə Bannayeva
Foto: mətbuat materialları
